شمع خودرو؛ نقش، اجزا و نحوه نگهداری آن

یکی از قطعات مهم موتور هر خودرویی شمع خودرو آن است که مسئولیت جرقه زنی و به نوعی روشن کردن خودرو را دارد . شمع خودرو یک قطعه ویژه در موتور خودروهای سوختی به حساب می آید  و بدون کارکردن صحیح شمع ها خودروها نمی توانند حرکت کنند. شمع خودرو یکی از قطعات کلیدی در سیستم احتراق موتورهای بنزینی است که وظیفه ایجاد جرقه و روشن کردن مخلوط سوخت و هوا را بر عهده دارد. این قطعه کوچک اما مهم، تأثیر مستقیمی بر عملکرد موتور، مصرف سوخت و آلایندگی دارد. انتخاب شمع مناسب و نگهداری صحیح آن می‌تواند موجب بهبود راندمان موتور و کاهش هزینه‌های تعمیرات شود.

بیشتر بخوانید: روغن موتور برای خودرو

شمع خودرو چیست و چه نقشی دارد؟

شمع خودرو از الکترود تشکیل شده است . عایق چینی ، واشرها و … می باشد که در قسمت بالای محفظه احتراق و سیلندر خودرو قرار می گیرد  و از یک سمت جریان ولتاژ بالای برق را می گیرد و از سمتی دیگر با وجود جرقه زنی در محفظه احتراق موجب انفجار بخار فشرده شده بنزین و در نهایت ایجاد نیروی کافی برای حرکت خودرو می شود .

با پاشش سوخت به وسیله انژکتور داخل سیلندر و بعد فشرده شدن آن  از طریق سوپاپ شمع جرقه به وجود می آورد و سبب انفجار در محفظه احتراق می شود .

شمع خودرو از چه اجزایی تشکیل شده است؟

اگ شمع در زمان درستی جرقه نزند و یا به صورت کلی جرقه زنی نکند در نهایت بنزینی که در محفظه احتراق فشرده شده است به درستی عمل انفجار را انجام ندهد در نتیجه سیلندرها حرکت نمی کنند . وظیفه شمع خودرو بسیار حائز اهمیت می باشد و به همین باید به درستی از آن نگهداری شود .

انواع شمع خودرو

شمع خودرو تماما به یک شکل طراحی نشده اند و انواع گوناگونی دارد که هر یک به نوعی از موتور ساخته شده اند . انواع شمع خودرو به شرح ذیل می باشد .

• شمع سرد : که جهت عملکرد در موتورهای با دمای بالا طراحی شده اند و پایه های کوتاه دارا هستند تا فورا بتوانند گرمای به وجود آمد ه به دلیل جرقه را کم کنند .
• شمع گرم : ر طبق عملکرد در موتورها با دمای پایین طراحی شده اند و پایه بلندی دارد تا گرمای خود را دیرتر از دست بدهند و در نهایت بتوانند رسوبات باقی مانده که ناشی از احتراق را در روی خود شمع بسوزانند .
• شمع نیکلی : که الکتروهای آن از آلیاژ نیکل می باشد و دوام کمی دارند .
• شمع پلاتینیومی : الکترودهای آن از آلیاژ پلاتینیوم می باشد و طول عمر زیادی دارند.
• شمع ایریدیومی : این نوع از شمع همچنین که الکترود مثبت آن از ایریدیوم تشکیل شده است و عمر بیشتر نسبت به شمع های پلاتینیومی دارند.
• شمع های چند الکترودی : این نوع از شمع خودرو از چندین الکترود منفی تشکیل شده است که موحب طول عمر بسیار بالاتری می باشد .

بیشتربخوانید: باتری خودرو

انواع شمع خودرو

شمع‌های خودرو براساس جنس الکترود و طراحی به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند:

• شمع‌های نیکلی (معمولی): قیمت مناسبی دارند اما عمر کمتری نسبت به سایر مدل‌ها دارند.
• شمع‌های پلاتینیومی: دارای عمر طولانی‌تر و مقاومت بیشتر در برابر حرارت و سایش هستند.
• شمع‌های ایریدیومی: بهترین عملکرد را ارائه می‌دهند، دوام بالایی دارند و برای خودروهای مدرن مناسب‌تر هستند.
• شمع‌های چند الکترودی: دارای بیش از یک الکترود جانبی هستند که باعث افزایش کارایی و طول عمر شمع می‌شود.
• شمع‌های سرد و گرم: شمع‌های گرم سریع‌تر گرم می‌شوند و برای خودروهای کم‌فشار مناسب‌اند، درحالی‌که شمع‌های سرد حرارت را بهتر دفع می‌کنند و در موتورهای با عملکرد بالا استفاده می‌شوند.

بیشتر بخوانید: برق خودرو

علائم خرابی شمع خودرو

شمع‌های معیوب باعث کاهش عملکرد موتور و افزایش مصرف سوخت می‌شوند. برخی از نشانه‌های خرابی شمع شامل:

• کاهش شتاب خودرو
• افزایش مصرف سوخت
• ریپ زدن موتور
• روشن شدن چراغ چک موتور
• استارت سخت و دیر روشن شدن خودرو

نکات مهم در نگهداری و تعویض شمع خودرو

برای عملکرد بهینه موتور، بررسی و تعویض به‌موقع شمع‌ها ضروری است. توصیه می‌شود:

• هر ۲۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر (بسته به نوع شمع) آن را بررسی و در صورت نیاز تعویض کنید.
• گپ (فاصله بین الکترودها) را تنظیم کنید، زیرا فاصله نادرست باعث عملکرد ضعیف شمع می‌شود.
• از شمع مناسب برای خودروی خود استفاده کنید، چون هر موتور نیاز به نوع خاصی از شمع دارد.
• شمع‌ها را به‌درستی نصب کنید تا از نشتی گاز و مشکلات احتراق جلوگیری شود.

نتیجه ‌گیری

شمع یکی از اجزای اساسی در عملکرد موتورهای احتراق داخلی است که نقش مهمی در بهبود راندمان، کاهش مصرف سوخت و افزایش عمر موتور دارد. انتخاب شمع مناسب، بررسی دوره‌ای و تعویض به‌موقع آن، باعث بهینه‌سازی عملکرد خودرو و کاهش هزینه‌های تعمیرات خواهد شد.